Patersstraat

8 augustus 2017

Patersstraat

Dit straatje, vooraan en links langs de Kalkenstraat, werd aangelegd op de scheiding van het vroegere ‘s Heerenbosch en het Moninckxbosch dat later meestal Affligembos werd genoemd. De huidige woningen bevinden er zich op gronden die ooit aan de abdij van Affligem behoorden. Affligembos was een vijfentwintig bunder (circa 33 ha) groot bos dat reeds in 1237 uit ‘s Heerenbosch werd gelicht en dat het Huis van Grimbergen afstond aan de abdij in ruil voor zekere rechten die zij sedert 1125 te Buggenhout bezat. Aangezien in 1266, toen een deel van Buggenhout werd in leen gegeven, de heren van Grimbergen reeds in bezit waren van de rechtspraak over geheel Buggenhout, mag men stellen dat Affligembos uit die overeenkomst van 1237 was ontstaan. De abdij behield nadien weliswaar nog de lagere of vrijwillige rechtspraak via haar leenhof, maar dat was steeds ondergeschikt aan de schepenbank van Buggenhout-Grimbergen. Het was dit leenhof van Affligem dat in een recentere periode Moorsrolle werd genoemd en tot het einde van het Oud Bewind te Buggenhout bleef bestaan.

Van het oorspronkelijke Affligembos was er in 1690 slechts 16 bunder 49 roeden bos overgebleven. Het noordelijker gelegen gedeelte was toen reeds gerooid en werd verbouwd. Het nog bebost gedeelte had de vorm van een rechthoek die na de aanleg van de Kalkenstraat precies middendoor werd gesneden. Die toestand bleef behouden tot 1791, het jaar dat de verdere ontginning en verkaveling werd aangevat. Midden vorige eeuw was nagenoeg heel het voormalige bos gerooid en behoorde Affligembos tot het verleden.

Misschien was het wegens het ontbreken van een degelijke bestrating dat dit gedeelte van de Kalkenstraat zeer lang onbebouwd bleef. Om de eerste huizen te zien verschijnen in de zone van het eertijdse Affligembos was het wachten tot na de Eerste Wereldoorlog. In het betrokken straatje zou een eerste woning worden opgericht in 1933.

Wegens de talrijke en uitgestrekte goederen van de abdij van Affligem te Buggenhout was er in vroegere jaren ook geen gebrek aan toponiemen die herinneringen opriepen aan de abdij. Met als gevolg dat er reeds straatnamen als Affligem en Monnikenveld werden toegekend. De omgeving van Affligembos, waarvan de totstandkoming gedurende eeuwen een bijzondere invloed had op de gangbare rechtsvorm in ons dorp, laat eveneens terugdenken aan die kloostergemeenschap. Het kan dan ook geenszins verkeerd zijn om met de naam Patersstraat de link te leggen naar het plaatselijk verleden.